Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Będzina, w dniu 27 stycznia 2003 roku Rada Miejska podjęła jednogłośnie Uchwałę (nr V/44/2003) „w sprawie przystąpienia do opracowania i wydania Monografii miasta Będzina”, w dwa dni później, 29 stycznia 2003 roku Prezydent Miasta Będzina podpisał stosowne zarządzenie wykonawcze (nr 0151 72 2003).
Na mocy tych decyzji powołano zespół roboczy w składzie: Anna Smogór – Dyrektor Muzeum Zagłębia w Będzinie, Radosław Baran – Prezydent Miasta Będzina, Sławomir Brodziński – (ówcześnie) Przewodniczący Rady Miejskiej oraz Roman Szenk – (ówcześnie) Prezes Towarzystwa Przyjaciół Będzina, a następnie powierzono obowiązek koordynacji prac organizacyjnych i wydawniczych mgr Annie Smogór, ustanawiając jednocześnie Muzeum Zagłębia formalnym Wydawcą monografii.
Celem zapewnienia dziełu najwyższej wiarygodności i autorytetu Wydawca skompletował zespół autorski składający się z ponad 30 naukowców, w tym 16 samodzielnych pracowników naukowych, m.in. z Uniwersytetu Śląskiego /Wydział Nauk o Ziemi oraz Instytut Historii Wydziału Nauk Społecznych/, Biblioteki Jagiellońskiej, Instytutu Pamięci Narodowej, Akademii Wychowania Fizycznego i Muzeum Zagłębia.
Za merytoryczną zawartość Monografii odpowiadają Redaktorzy Naukowi, którzy już rozpoczęli wstępną ocenę pierwszej wersji opracowań autorskich, by przygotować je do przekazania recenzentom.
I tom Monografii „ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNO – PRZYRODNICZE” pod redakcją prof. dr hab. Marii Pulinowej z Wydziału Nauk o Ziemi UŚl. obok tradycyjnej wiedzy geograficzno-przyrodniczej, obejmie także analizę krajobrazową ziemi będzińskiej w ujęciu historycznym oraz wyniki najbardziej aktualnych badań geologicznych, hydrograficznych i środowiskowych, w wielu przypadkach przeprowadzonych specjalnie dla potrzeb Monografii.
II tom Monografii „OD PRADZIEJÓW DO ROZBIORÓW” będzie miał charakter archeologiczny i historyczny obrazujący dzieje osady, grodu a następnie miasta od pradziejów aż do końca I Rzeczypospolitej. Redaktorem Naukowym tomu jest dr Jerzy Sperka, Zastępca Dyrektora Instytutu Historii UŚl., Kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej.
III tom Monografii „OD ROZBIORÓW DO WSPÓŁCZESNOŚCI” redagowany przez dr hab. Annę Glimos – Nadgórską, Kierownika Zakładu Metodologii i Dydaktyki w Instytucie Historii UŚl., obejmuje m.in. treści najbardziej aktualne. Począwszy od dziejów miasta pod zaborami, przez dwie wojny światowe oraz grozę Holocaustu, a zarazem od rozkwitu powiatowego ośrodka imperium Rosyjskiego i Polski Niepodległej, a następnie PRL, po podjętą po raz pierwszy kompleksową analizę dziejów Będzina w III Rzeczypospolitej, aż po pierwsze lata XXI wieku.
Tak pomyślane dzieło będzie obejmować około 1600 stron druku formatu B5 w twardej oprawie, podzielonych na trzy wyżej przedstawione tomy. Wydawca przewiduje kolorowe ilustracje i aneksy w postaci ponadformatowych map i wykresów w tzw. „kieszonkach” a także na nośnikach elektronicznych.
Wydawnictwo trafi do rąk Czytelników w I połowie przyszłego roku, dokładnie na DNI BĘDZINA obchodzone tradycyjnie na przełomie maja i czerwca, kiedy z pewnością przypadną główne obchody 650-lecia naszego królewskiego grodu.
Roman Szenk