„W poszukiwaniu korzeni” i „Ślady przeszłości”

10 września 2010 r. podczas VII Konferencji Regionalnej programu CEO „Ślady Przeszłości” w Pałacu Mieroszewskich rozstrzygnięto II edycję będzińskiego konkursu genealogicznego „W poszukiwaniu korzeni”. Jego organizatorami, obok Towarzystwa Przyjaciół Będzina, są m.in. Wydział Edukacji UM w Będzinie i Stowarzyszenie Dzieciom Będzina. Jury przyznało następujące nagrody w poszczególnych kategoriach:

* w kategorii „Szkoły ponadgimnazjalne” – I miejsce: Adrianna Kaczmarczyk, uczennica I LO im. M Kopernika,
* w kategorii „Gimnazjum” – I miejsce: Angela Wawrzyk, uczennica Gimnazjum nr 3, II miejsce: Magdalena i Wiktoria Wojtowicz, uczennice Miejskiego Zespołu Szkół nr 1,
* w kategorii „Szkoły podstawowe” – I miejsce: Kasia Sołtysek ze Szkoły Podstawowej nr 10.

Konferencji tradycyjnie już towarzyszyły targi projektów, na których uczniowie szkół prezentowali swoje osiągnięcia, warsztaty edukacyjne dla młodzieży „Obyczaje i tradycje w judaizmie” prowadzone przez pracowników Muzeum Galicja z krakowskiego Kazimierza oraz wernisaż wystawy judaików będzińskich i gra terenowa przygotowana przez nauczycieli z Szkoły Podstawowej nr 6 i 11.

Swą obecnością naszą konferencję zaszczycili m.in. Starosta Adam Lazar, Wójt Gminy Mierzęcice Krzysztof Kobiałka, prezes będzińskich wodociągów Henryk Postel oraz dyrektorzy będzińskich szkół i przedszkoli. TPB reprezentowali wiceprezesi Halina Szastak i Jerzy Sender.

„Ostatnie dni getta – Będzin 1943” – II rekonstrukcja historyczna

Dzień później, 11 września, byliśmy świadkami przedstawienia po części teatralnego, a z drugiej strony – rekonstrukcji opartej na relacjach świadków ocalałych z holokaustu. Wspomnienia Luby Bendetowicz, Dawida Klajmana, Eugenii Prawer-Pińskiej oraz Ahivu Ronena posłużyły za podstawę do realizacji scenariusza całego przedstawienia. Scenariusz, reżyserię i wykonanie rekonstrukcji wzięli na swoje barki Adam Szydłowski – kierownik USC i Andrzej Ciszewski – dyrektor będzińskiego Ośrodka Kultury, reżyser teatru „Preventorium”.

Mimo fatalnej pogody w rekonstrukcji wzięło udział ponad 200 osób, a kolejne kilkaset przyszło na będziński Plac Kazimierza Wielkiego, by ją zobaczyć. Organizatorzy już zapowiedzieli III rekonstrukcję, przedstawiającą wyzwolenie Będzina przez Armię Czerwoną.

„W starym kinie”

Towarzystwo Przyjaciół Będzina przygotowało specjalny pokaz filmów dokumentalnych z okresu z okupacji hitlerowskiej w Będzinie. Zaprezentowano cztery filmy: „Getto w Będzinie”, „Deportacja” oraz „Rabini w będzińskim Getcie”, które były już wcześniej prezentowane oraz odnaleziony po latach film pokazujący przebudowę naszego miasta podczas okupacji. Jak w żadnym innym dokumencie widać tu szereg miejsc m.in. Przemszę w starym korycie, Aleję Kołłątaja, ul. Modrzejowską, Plac Kazimierza Wielkiego i Plac 3-go Maja. Ten film po konserwacji i przeniesieniu na nośniki elektroniczne został zaprezentowany publicznie po raz pierwszy. Projekcja filmów spotkała się z ogromnym zainteresowaniem mieszkańców miasta, którzy po brzegi wypełnili nasz stary kinoteatr „Nowość”. Pomimo wniesienia na salę kilkudziesięciu tzw. dostawek, dla kilkunastu osób zabrakło miejsc siedzących.

Film można było zaprezentować mieszkańcom dzięki dwóm osobom: Władysławowi Michałowi Skarżyńskiemu, który udostępnił oryginalną taśmę z okresu okupacji oraz Wojciechowi Grabowskiemu – filmowcowi, pracownikowi TVP, który podjął się renowacji i ponownego montażu filmu.

Między projekcjami poszczególnych filmów swoimi wspomnieniami, refleksjami i planami na przyszłość dzielili się na scenie Starosta Powiatu Będzińskiego Adam Lazar, Prezydent Miasta Radosław Baran, Waldemar Szydło – Przewodniczący Rady Miejskiej i zarazem nasz prezes, Adam Szydłowski – organizator Dni Kultury Żydowskiej oraz Władysław Michał Skarżyński – „odkrywca” tego filmu.

Obowiązki gospodarza wieczoru pełnił wiceprezes TPB Marcin Lazar i trzeba przyznać, że wypełnił je znakomicie, z dziennikarskim zacięciem i dużą swobodą. (przyp. Red.)

Projekcji towarzyszyła wystawa archiwalnej fotografii „Będzin – wczoraj…” przygotowana przez pracowników biblioteki i firmę Foto Borkowscy, a każdy uczestnik otrzymał pamiątkową pocztówkę przedstawiającą Będzin, którego już nie ma.