W 1996 roku zrodziła się w Towarzystwie inicjatywa honorowania osób szczególnie zasłużonych dla naszego miasta i rozsławiania jego dobrego imienia w kraju i w świecie. Złożono wówczas na ręce przewodniczącego Rady Miejskiej Zdzisława Woźniaka wniosek o ustanowienie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Będzina.

29 stycznia 1997 roku Rada Miejska Będzina, podejmując Towarzystwa przyjęła Uchwałę Nr XXVIII/222/97 w sprawie: zasad i trybu nadawania Honorowego Obywatelstwa Miasta. Do tej pory tym zaszczytnym tytułem uhonorowanych zostało sześć osób, w szczególny sposób związanych z naszym miastem. Poniżej przedstawiamy ich sylwetki i osiągnięcia.

JEAN-MARIE LUSTIGER

Najwyższy dostojnik Kościoła Rzymskokatolickiego w historii Zagłębia Dąbrowskiego. Potomek żydowskiej rodziny, od pokoleń zamieszkałej w Będzinie, skąd w latach dwudziestych jego rodzice wyemigrowali do Francji. Urodził się w Paryżu w 1926 roku i tam, w roku 1940, przyjął chrzest. W 1954 otrzymał święcenia kapłańskie i objął duszpasterstwo akademickie w Paryżu, w 1979 roku został konsekrowany na biskupa Orleanu, w 1981 roku ustanowiony został arcybiskupem Paryża, a w roku 1983 Ojciec Święty Jan Paweł II podniósł go do godności Kardynała. Szukając wizerunku miasta – kolebki rodziny odwiedził Będzin po raz pierwszy w 1992 roku. W rok później, we wrześniu 1993, w 50. rocznicę Holocaustu, uczestniczył w odsłonięciu obelisku upamiętniającego spalenie synagogi oraz tablicy poświęconej pamięci ks. Mieczysława Zawadzkiego odznaczonego Medalem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata. Zmarł 5 sierpnia 2007 roku. Na jego pogrzebie obecni byli Prezydent Miasta Radosław Baran i Przewodniczący Rady Miejskiej, prezes Towarzystwa Waldemar Szydło.

W 1997 roku, na mocy Uchwały Rady Miejskiej podjętej na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Będzina, Jean-Marie Lustiger został Honorowym Obywatelem Miasta Będzina. Wówczas też – jako pierwszy w historii – otrzymał tytuł Członka Honorowego Towarzystwa Przyjaciół Będzina – najwyższą godność przewidzianą w naszym statucie.

JAN ŚWIDERSKI

Najwybitniejszy artysta plastyk związany z Będzinem, urodzony w 1913 roku w Grodźcu twórca i teoretyk sztuki. Jako ochotnik Legii Akademickiej uczestniczył w kampanii wrześniowej, okres okupacji spędził w obozie jenieckim. Po 1945 roku organizował w Krakowie Związek Polskich Artystów Plastyków, a w 1947 roku został samodzielnym pracownikiem naukowym w randze profesora. Był prorektorem, a następnie rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, prowadząc równocześnie pracownię malarstwa. W 1968 roku na Wydziale Grafiki objął Katedrę Malarstwa i Rysunku, kierując nią do przejścia na emeryturę. Był wychowawcą wielu artystów o światowym formacie. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, był laureatem nagród Ministra Kultury i Sztuki oraz licznych nagród wystawienniczych i konkursowych w kraju i zagranicą. Uczestniczył w ponad 170. wystawach oraz plenerach krajowych i międzynarodowych. Przez całe życie utrzymywał silne związki z rodzinnym miastem szukając w Będzinie i Grodźcu inspiracji artystycznych oraz uczestnicząc regularnie w plenerach malarskich „Będzińskie pejzaże”. Zmarł 1 marca 2004 roku w Krakowie. W jego pogrzebie uczestniczyła liczna delegacja przedstawicieli miasta, w tym władze samorządowe i członkowie Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

Jan Świderski został Honorowym Obywatelem Miasta Będzina, na mocy Uchwały Rady Miejskiej z 2000 roku, podjętej na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Będzina. Wówczas też otrzymał tytuł Członka Honorowego Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

SŁAWOMIR PIETRAS

Z wykształcenia prawnik, z powołania jeden z najwybitniejszych dyrektorów teatrów operowych. Urodzony w 1943 roku w Czeladzi, pochodzi z rodziny od pokoleń zakorzenionej w Będzinie. Odpowiadając na swoje powołanie, z dyplomem prawnika, szukał doświadczeń twórczych i menadżerskich jako zastępca dyrektora w teatrach operowych Bytomia, Poznania i Wrocławia. W roku 1982 został Dyrektorem Naczelnym Teatru Wielkiego w Łodzi. W latach 1989 – 1991 kierował równocześnie Operą Wrocławską. W latach 1991 – 1995 był Dyrektorem Teatru Wielkiego w Warszawie, a od 1995 roku – Teatru Wielkiego w Poznaniu. W ciągu 30 lat pracy wykreował wiele wybitnych produkcji operowych i baletowych. Jest inicjatorem i animatorem wielu różnorodnych przedsięwzięć popularyzujących operę i balet, w tym unikalnych Warsztatów Operowych z udziałem publiczności. Zasłużony Działacz Kultury, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Kawalerskim i Oficerskim Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski. Utrzymuje stały kontakt z Będzinem, regularnie odwiedzając rodzinę, przyjaciół, chętnie spotykając się ze społeczeństwem miasta.

Sławomir Pietras jest Honorowym Obywatelem Miasta Będzina na mocy Uchwały Rady Miejskiej z 2000 roku, podjętej na wniosek Sojuszu Lewicy Demokratycznej, poparty przez Towarzystwo Przyjaciół Będzina. Sławomir Pietras w 2000 roku otrzymał tytuł Członka Honorowego Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

BOGUSŁAW FORNALCZYK

Bogusław Fornalczyk urodził się w 1937 roku w Jaworzniku, w powiecie myszkowskim. Już od najmłodszych lat przejawiał duży zapał do sportu, szczególnie do kolarstwa. Jako młody chłopiec brał udział w lokalnych spartakiadach. Na jednym z takich wyścigów jego talent odkrył Edward Pelka, ówczesny trener LZS w Myszkowie. Pod jego opieką Bogusław Fornalczyk zaczął osiągać wyniki, które były potwierdzeniem jego nieprzeciętnego talentu kolarskiego. W 1958 wygrał indywidualnie wszystkie najważniejsze wyścigi w Polsce – nikt do tej pory tego nie powtórzył, by następnie w 1959 roku sięgnąć po mistrzostwo Polski w drużynie. W roku 1960 roku został powołany do kadry na Olimpiadę w Rzymie, gdzie zajął 10 miejsce indywidualnie i drużynowo. W tymże roku został najlepszym kolarzem szosowym Polski. Od 1961 roku kontynuował karierę jako sportowiec LZS „Zagłębiak” Będzin. Popularny „szybki Boguś” swoje losy związał z Będzinem nie tylko w okresie swych największych sukcesów sportowych, ale także po zakończeniu kariery. Został szkoleniowcem wielu wspaniałych kolarzy, którzy przerywając hegemonię i tradycje kolarstwa śląskiego, sięgali po tytuły indywidualnych i drużynowych Mistrzów Śląska we wszystkich kategoriach wiekowych. Będzińscy kolarze reprezentowali miasto Będzin, nasze województwo i Polskę na wielu europejskich szosach, gdzie osiągali dobre i bardzo dobre wyniki sportowe.

Bogusław Fornalczyk jest Honorowym Obywatelem Miasta Będzina, na mocy Uchwały Rady Miejskiej z 2005 roku, podjętej na wniosek Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a także Członkiem Honorowym Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

JANUSZ GAJOS

Janusz Gajos, urodził się 23 września 1939 roku w Dąbrowie Górniczej, jest jednym z najwybitniejszych aktorów polskich. W Będzinie ukończył szkołę podstawową, a w roku 1957 zdał maturę w III Liceum Ogólnokształcącym noszącym dziś imię Cypriana Kamila Norwida. Gdy kilkakrotnie nie dostał się do łódzkiej filmówki, podjął pracę w Teatrze Dzieci Zagłębia pod opieką Jana Dormana, gdzie przeszedł nieocenioną szkołę zawodu i rozumienia sztuki. W roku 1961 został studentem Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Słynną „łódzką filmówkę” ukończył mając za sobą debiut filmowy w „Panience z okienka”. Tak zaczął się tryumfalny marsz będzinianina przez sceny teatralne, plany filmowe i telewizyjne w setkach genialnych, niezapomnianych kreacji aktorskich. W 1966 roku Janusz Gajos wspiął się na szczyt popularności jako Janek – bohater serialu „Czterej pancerni i pies”. Ogromny talent, wszechstronność i pracowitość nie pozwoliły, trwającej do dziś sławie Janka Kosa przyćmić sukcesów artysty dramatycznego. Od premiery „Czterech pancernych…” do dziś jest to ponad 300 ról teatralnych na scenach teatrów: „Komedii”, Polskiego, „Kwadratu”, Dramatycznego, Powszechnego i Teatru Narodowego, z którym artysta związany jest do dzisiaj oraz ról w ponad 80 filmach pełnometrażowych i dziesiątkach ról telewizyjnych. Są to kreacje niesłychanie różnorodne, wymagające od aktora, oprócz znakomitego warsztatu, najwyższej jakości talentu i ogromnej zdolności artystycznej transformacji. Nic dziwnego, że artysta obsypywany był licznymi nagrodami. Spośród nich najbardziej prestiżowe to Srebrne i Złote Lwy na Festiwalach Polskich Filmów Fabularnych (nagrody publiczności dla najpopularniejszej postaci telewizji) oraz „Superwiktor” nadawany przez jej laureatów. A ponadto nagrody Ministra Kultury i Sztuki, Prezesa Polskiego Radia i Telewizji, Przewodniczącego Komitetu Kinematografii. Najlepszych spektakli i ról nie sposób wymienić, bo najlepsze były wszystkie!

W marcu 2005 roku Walne Zgromadzenie Członków Towarzystwo Przyjaciół Będzina podjęło decyzję o nadaniu Januszowi Gajosowi tytułu Honorowego Członka Towarzystwa. Janusz Gajos został Honorowym Obywatelem Miasta Będzina, na mocy Uchwały Rady Miejskiej z 2005 roku, podjętej na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

ADAM ŚMIGIELSKI

Adam Śmigielski urodził się 24 grudnia 1933 roku w Przemyślu. Teologię i filozofię studiował w Krakowie, Lublinie, Warszawie, Rzymie i Jerozolimie. Doktorat obronił w 1979 roku. 30 maja 1992 roku, na podstawie nominacji Ojca Świętego Jana Pawła II, wraz z uroczystym ingresem do Katedry Wniebowzięcia NMP, Biskup Adam Śmigielski został konsekrowany przez Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa i oficjalnie objął nowoutworzoną Diecezję Sosnowiecką, jako pierwszy w tej randze Duszpasterz Zagłębia Dąbrowskiego. Królewskie miasto Będzin jest jedną z tych miejscowości na mapie Diecezji, które Jego Ekscelencja odwiedzał szczególnie często. Tutaj, po ingresie do Katedry w Sosnowcu odprawił pierwszą mszę świętą na terenie swojej Diecezji, a następnie brał osobisty udział we wszystkich wydarzeniach ważnych dla Będzina i jego mieszkańców. Na czele rejestru takich wydarzeń figurują Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek, „Będzińskie Wigilie” i doroczne kwesty „Ratujmy zabytki naszego Cmentarza”. Jego obecność i błogosławieństwo nadawały szczególną rangę bożonarodzeniowym opłatkom samorządowym oraz wigiliom środowiskowym będzińskiej oświaty. Zmarł 7 października 2008 roku. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyły władze miasta, delegacja Towarzystwa Przyjaciół Będzina oraz liczni przedstawiciele lokalnej społeczności.

W uznaniu zasług dla Będzina w 2007 roku TPB uroczyście nadało Jego Ekscelencji tytuł Członka Honorowego Towarzystwa Przyjaciół Będzina. Ksiądz Biskup został Honorowym Obywatelem Miasta Będzina na mocy Uchwały Rady Miejskiej z 2007 roku, podjętej na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Będzina.

ZBIGNIEW ZARZYCKI

Absolwent warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Wybitny siatkarz i trener siatkówki. Mistrz Świata z 1974 roku z Meksyku oraz Mistrz Olimpijski z 1976 roku z Montrealu, srebrny medalista Pucharu Świata z Pragi, grający w siatkarskiej reprezentacji Huberta Wagnera, który w jednym z wywiadów nazwał Zarzyckiego „najlepszym zmianowym świata”. W latach 1968 – 1976 reprezentował Polskę 159 razy! Jest jednym z nielicznych polskich siatkarzy, którzy grali na trzech turniejach olimpijskich (1968, 1972, 1976). Był jednym z najwszechstronniejszych polskich zawodników, ale przeszedł do historii jako „gwiazda drugiej zmiany”, gdyż nie grał w podstawowej „szóstce”. Odznaczony m.in. Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Dwukrotnie zdobył tytuł Mistrza Polski: w roku 1968 grając w barwach AZS-AWF Warszawa i w 1977 roku z Płomieniem Milowice. Z tą drugą drużyną dwukrotnie sięgał też po tytuł Wicemistrza Polski. W latach 1992 – 1993 był trenerem siatkarskiej reprezentacji Polski. Jako trener pracował także w klubach włoskich, niemieckich, tureckich, belgijskich oraz rzecz jasna polskich: Azoty Chorzów i Skra Bełchatów.

Na wniosek Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Uchwałą Nr XXV/265/2012 Rady Miejskiej Będzina z dnia 10 września 2012 roku, został Honorowym Obywatelem Będzina.